با موضوع نقد کتاب «روز کارنامه» قباد آذرآیین
سیزدهمین کارگاه مجازی «حال خوش خواندن» کانون خوزستان برگزار شد
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خوزستان سیزدهمین کارگاه حال خوش خواندن را با موضوع نقد و بررسی کتاب «روز کارنامه» نوشته قباد آذرآیین بهصورت مجازی برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی کانون خوزستان، کتاب «روز کارنامه» اثر قباد آذرآیین در سیزدهمین کارگاه مجازی «حال خوش خواندن» کانون خوزستان، با حضور علی سعید، مدرس ادبیات داستانی و منتقد ادبی، کارشناسان و مربیان ادبی، فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تشکیل شد.
علی سعید در این نشست گفت: ادبیات کودک و نوجوان ایران ریشه در کتب کهن این مرزوبوم دارد، از این جمله میتوان به مواردی چون سنبادنامه، کلیلهودمنه، بخشهای نثر گلستان، نوشتههای فردوسی و نظامی یا تاریخ نگاریهای بیهقی و حکمت و اندرزنامهها اشاره کرد.
وی در ادامه عنوان کرد: اما شاخص داستان در قسمت مدرن و معاصر زندگی ایرانیان جان گرفت، اگر چه آثاری چون حسین کردشبستری، سمک عیار، مرزباننامه و هزار و یکشب، که در کنار نظم، متن نثر گونه هم داشتند دریچههایی به این وادی گشودند اما اصولاً نمیتوان آنها را در قالب داستاننویسی گنجاند.
او کتاب «یکی بود یکی نبود» اثر محمدعلی جمالزاده را سرآغاز داستاننویسی در ایران دانست و از رمان «دن کیشوت» اثر میگل دو سروانتس ؛ به عنوان سرآغاز رماننویسی در جهان، در حدود چهارصد سال پیش یاد کرد.
این مدرس ادبیات داستانی، با اشاره به اینکه توجیه اقتصادی برای هر پدیدهای در دنیای امروز نقشی حیاتی ایفا میکند، افزود: در گذشته ادبیات کودک و نوجوان از هم تفکیک نشده بود، اما در چند سال اخیر، افزایش مخاطب و پرطرفدار شدن ادبیات نوجوان، ورود آن به سینما و رشدش در رسانه؛ موجب شد تا توجیه اقتصادی زیادی برای این پدیده به وجود بیاید و باید اذعان کرد که توجیه اقتصادی در ادبیات نوجوان، موجب استناد به آن شده و زمینهی رشدش را فراهم کرد، این جریان در ایران به تازگی شروع شده اما رو به رشد است.
علی سعید که در جمع مربیان ادبی، فرهنگی و هنری منتقدِ مراکز کانون خوزستان سخن میگفت در ادامه به تعریف ویژگیهای داستان نوجوان پرداخته وآن را به ادبیات بزرگسال نزدیکتر دانست و اظهار کرد: ادبیات کودک در ایران به لطف کانون، نشریات و فیلمسازان زبدهی این نهاد از کشورهای خاورمیانه جلوتر است و سینمای آن سینمای کودک پسندی محسوب میشود اما در زمینهی ادبیات نوجوان هنوز با پیشرفتها و استانداردهای جهانی فاصله داریم.
او توجه به جنسیتها در ادبیات نوجوان را ضروری خواند و توضیح داد: یک نویسنده باید مذکر یا مؤنث بودن شخصیت هارا در نظر گرفته و به تناسب هر جنسیت داستانپردازی کند؛ همچنین باید بدانیم که در داستانهای نوجوان پسند، شخصیتها اندک و پر تاثیراند، تعدد و تکثر شخصیت در ادبیات داستانی نوجوان، ضعف محسوب میشود ضمن اینکه خلق شخصیتهایی که زود فراموش میشوند باعث میشود که داستان زود از یادها برود.
این نویسنده و منتقد ادبی خسیس بودن در حجم توصیفات، تعداد شخصیتها و وقایع داستانی را به نویسندگان نوجوان توصیه کرده و عنوان کرد: در ادبیات نوجوان مضامینی چون چندین زندگی به موازات هم؛ تکثر موقعیت؛ تکثر شخصیت؛ تکثر زمان؛ تکثر مکان و حجم زیاد، ضعف محسوب میشود و جایگاهی ندارد، از طرفی تلخیهای زندگی واقعی در رمان نوجوان دافعه به وجود میآورد و باید بدانیم یک داستاننویس، پیامبر و مصلح اجتماعی نیست و در مضامین خود به پیامها محدود و معدود بسنده کنیم و در نظر بگیریم که بحثهایی مثل اقتصاد، فقر و فلاکت به درستی و زیرکانه مطرح شوند.
مؤلف کتاب «سال سوگ ملخها»؛ در ادامه جلد کتاب روز کارنامه را کلیشهای و غیر جذاب با ترکیب رنگ ناموفق خواند و خاطرنشان کرد: این کتاب علاوه بر ایرادات محرز نگارشی و ویراستاری، یک خاطره نگاری ضعیف، کمجان و کمرنگ است که شخصیتهای پرداخت نشده و ماجراهای بیربط زیادی در متن خود دارد و هیچ کدام را با دلیل منطقی و سرانجام مشخصی توجیه نمیکند.
او یادآور شد: این کتاب میتوانست حاوی داستانهای کوتاه و متفق المرکز باشد اما به صورت فعلی، با شخصیتهایی که میآیند و میروند و دلیل ورود و خروجشان در متن مشخص نیست، کتاب موفقی در حوزهی نوجوان به حساب نمیآید.
وی در انتها تأکید کرد: تقویت امید و آیندهی روشن و پرهیز از خلق شخصیتهای مفلوک و سردرگم در ادبیات امروز نوجوان ضروری است و یک نویسندهی خوب باید یاد بگیرد که پدیدهها را بومی ببیند اما در سطح جهانی قلم بزند.
بر اساس این گزارش، این نشست با سرپرستی طیبه پوربصیری و نقد و بررسی کتاب «روز کارنامه» اثر قباد آذرآیین، توسط مربیان کانون خوزستان به کار خود پایان داد.